Jakub Jagiełło
Rynek metaverse - segmenty DeFi, GameFi, NFT,
Zdecentralizowane finanse zwane również DeFi (od ang. Decentralized finannce) to alternatywny system finansowy powstający od kilku lat równolegle do tradycyjnego systemu finansowego. DeFi to zestaw narzędzi oraz aplikacji tzw. “Dapps” (Distributed Apps) funkcjonujących w sieci blockchain i umożliwiających użytkownikowi korzystanie z szeregu usług finansowych, jakie znamy z tradycyjnego sektora finansowego lecz realizowanych w większości bez udziału centralnej instytucji (np. banku). Do usług jakie są realizowane w modelu DeFi należą między innymi udzielanie pożyczek, obrót aktywami, ubezpieczenia czy odpłatne dostarczanie płynności dla giełd. Mimo że rynek DeFi rozwija się niezależnie od rozwoju wirtualnych światów to metaverse mogą i chętnie wykorzystują zdecentralizowane systemy finansowe jako podstawę swoich systemów finansowo-gospodarczych. Zalety tego podejścia to podobnie jak w przypadku wykorzystania kryptowalut – niższe koszty dla użytkowników i twórców, większa transparentność oraz bezpieczeństwo. Aplikacje DeFi radzą sobie znakomicie w świecie fizycznym natomiast ich prawdziwy potencjał zobaczymy dopiero w świecie cyfrowym np. w nowo powstałych metaversach. Tam gdzie nie ma już istniejących, budowanych przez kilkadziesiąt czy nawet kilkaset lat tradycyjnych systemów finansowych, znacznie łatwiej jest wdrażać i skalować rozwiązania z sektora DeFi. Dlatego rozwój metaversu będzie z pewnością motorem napędowym dla systemów DeFi pod kątem wartości jaką przyniesie ich zastosowanie dla twórców i użytkowników wirtualnych światów.

Rynek GameFi
Słowo GameFi to połączeni anglojęzycznych słów „game” (gra) oraz „finance” (finanse)i odnosi się ono do gier opartych o technologię blockchain które oferują zachęty ekonomiczne dla graczy. GameFi umożliwia w pełni legalne zarabianie na graniu w gry komputerowe nie za pomocą sponsoringu czy też wygrywania turniejów jak to do tej pory miało miejsce. Aplikacje GameFi pozwalają graczom na zarabianie tokenów i kryptowalut którymi można później handlować na giełdach kryptowalutów. To samo można robić z przedmiotami zdobytymi w rozgrywce które otrzymujemy w formie NFTs (Non-fungible token), czyli unikatowych tokenów. Światy gier GameFi są tak naprawdę pierwszymi metaversami stworzonymi wokół gry komputerowej w której gracze nie tylko grają ale też pracują czy też wchodzą w transakcje finansowe pomiędzy sobą. Rosnąca popularność aplikacji GameFi będzie napędzać popularność wirtualnych światów. To zjawisko działać będzie również w drugą stronę – rosnąca popularność metaversów będzie zachęcać ludzi do próbowania swoich sił w grach GameFi i częstszego spędzania w nich swojego wolnego czasu jak też podejmowania tam pracy jako alternatywy do tradycyjnych zawodów.

Rynek NFT
Słowo NFT wdarło się przebojem do naszego słownika w 2021 roku. NFT, czyli non-fungible token to nic innego jak niewymienialny, unikatowy token. Aby lepiej zrozumieć jego koncepcję możemy porównać go do cyfrowego aktu własności. Umożliwia on identyfikacje prawowitego właściciela cyfrowego obiektu takiego jak zdjęcie, film, GIF, tweet czy wirtualne doświadczenie. NFT pozwala handlować nam tymi cyfrowymi obiektami w legalny i transparentny sposób. Obecnie NFT stosowane są jako forma alternatywnej inwestycji spekulacyjnej – przykładowo kupując NFT reprezentujące cyfrowy obraz zakładamy iż ten cyfrowy obraz będzie wart więcej w przyszłości jako że zostanie uznany za cenne dzieło sztuki. Natomiast ich użyteczność poza taką formę inwestowania czy spekulacji jak mogą ją niektórzy nazwać jest obecnie bardzo mocno ograniczona. Wirtualne światy w których NFT będą stanowiły podstawę handlu i gospodarki zmienią tą sytuację diametralnie. Jeśli będziemy chcieli kupić wirtualną ziemię, budynek lub też wirtualny przedmiot, w zamian za naszą walutę otrzymamy właśnie NFT symbolizujący nasze prawo własności do tego obiektu. Dlatego rozwój wirtualnych światów będzie głównym czynnikiem napędzającym popyt na NFT w kolejnych latach. To najbardziej popularne wirtualne światy będą determinowały jakie kategorie NFT oraz jakie ich rodzaje są najbardziej pożądanymi aktywami.

Aspekty technologiczny metaversum
Warto tutaj wspomnieć o tym iż metaverse jest również konwergencją różnych technologii takich jak: blockchain, 5G, sztuczna inteligencji (AI). Rozwój tych technologii pozwala na stworzenie cyfrowych światów coraz bardziej zbliżonych do rzeczywistości. Wirtualne światy będą potrzebowały ogromnych ilości danych i wysokowydajnych systemów przepływu i analizy danych aby móc w czasie rzeczywistym generować cyfrową rzeczywistość wokół użytkowników. Do tego celu niezbędne będzie wykorzystanie na masową skalę sieci 5G, a także technologii które sieć ta wspiera takich jak edge computing. Zdecentralizowane systemy finansowe czy kryptowaluty, które będą wykorzystywane w metaversie wymagają wykorzystanie technologii blockchain. Technologia ta będzie również podstawą w identyfikowaniu użytkowników metaversu jak też w budowie systemu prawnego w ramach którego funkcjonować będą użytkownicy i twórcy wirtualnych światów. Natomiast sztuczna inteligencja pomoże zbudować wirtualnych asystentów, którzy wspierać będą użytkowników podczas ich pobytu w metaversie. Wykorzystywane będzie również do budowania i zarządzania wirtualnymi światami jak też do tworzenia avatarów. Wszystkie wspomniane technologie będą kluczowe do stworzenia wysokiej jakości, wciągających i bezpiecznych metaversów.